| W Kościele katolickim uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej, święto potocznie nazywane Bożym Ciałem (łac., ang. Corpus Christi, fr. Fête-Dieu, niem. Fronleichnam), wspominające ustanowienie sakramentu ołtarza. Obchodzone w czwartek (w niektórych krajach przeniesione na najbliższą niedzielę), jedenastego dnia po Zielonych Świątkach (sześćdziesiąt dni po Wielkanocy, tj. między 21 maja a 24 czerwca). |  |
| Po raz pierwszy zorganizowane w 1246 roku w diecezji Leodium (Liège) w Belgii, a następnie praktykowane w Germanii, w 1317 roku ustanowione dla całego Kościoła zachodniego. W Polsce Boże Ciało jest obchodzone od 1320 roku, najpierw w diecezji krakowskiej (od 1420 roku we wszystkich kościołach w kraju). Uroczyste procesje towarzyszą obchodom święta od XV wieku; początkowo odbywały się tylko w niektórych krajach: Francji, Włoszech, kilku prowincjach angielskich i niemieckich oraz w Polsce.
Boże Ciało jest dniem wolnym od pracy m.in. w Austrii, Brazylii, Boliwii, Chorwacji, Dominikanie, Kolumbii, Liechtensteinie, Polsce, Portugalii, San Marino, części Hiszpanii, Niemiec i Szwajcarii. Tradycje związane z Bożym Ciałem w Polsce W Polsce uroczystość wiąże się z przejściem procesji z Najświętszym Sakramentem po ulicach parafii. Procesja zatrzymuje się kolejno przy czterech ołtarzach, przy każdym z nich jest czytana lub śpiewana Ewangelia oraz udziela się wiernym błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem na cztery strony świata. Do dekoracji ołtarzy używa się tradycyjnie brzozy, której gałązki wierni po uroczystości zabierają do domów. Niegdyś wierzono, że płoszą one czarownice i zapobiegają urokom. Obchody Bożego Ciała w Polsce są bardzo uroczyste. Uczestniczą w nich tłumy wiernych, niesione są sztandary i chorągwie kościelne, oprawę muzyczną często wspomagają orkiestry wojskowe lub strażackie, powszechne jest sypanie płatków kwiatów przez ubrane na biało dziewczynki idące przed monstrancją z Najświętszym Sakramentem. W oknach domów przy ulicach, którymi przechodzi procesja, umieszcza się kwiaty, obrazy świętych i symbole religijne. Obchody święta w innych krajach W Hiszpanii, Francji i we Włoszech przeniesiono obchody Bożego Ciała z czwartku na niedzielę po nim następującą. Nie wszędzie jest to jednak przestrzegane i w wielu miejscach świętuje się w czwartek. Jedna z najsłynniejszych w Europie procesji odbywa się w Toledo (Kastylia-La Mancha). Szczególnego znaczenia nabrała od chwili, gdy miasto stało się siedzibą prymasa Hiszpanii. Kilka dni przed świętem mieszkańcy zaczynają ozdabiać ulice, którymi przejdzie procesja, oraz katedrę. Na balkonach wiesza się kolorowe gobeliny, jedwabne zasłony i flagi. Ulicę przykrywa się czymś w rodzaju muślinowego baldachimu. W powietrzu unosi się zapach rumianku, rozmarynu i mięty, ziół, które mieszkańcy umieszczają wzdłuż trasy procesji. Katedrę przystraja się w XVII-wieczne flamandzkie arrasy. Centrum procesji Bożego Ciała (http://www.corpuschristitoledo.es/) stanowi XVI-wieczna, bezcenna monstrancja, przechowywana w skarbcu katedry. Wykonana jest z niezliczonej ilości kamieni szlachetnych, 180 kg srebra i 20 kg złota. Jest wieziona na specjalnie przygotowanej podstawie. Procesja odbywa się zgodnie z protokołem, nawiązującym do reguł sprzed ponad trzystu lat. Przed monstrancją kroczą arcybractwa (m.in. Kawalerowie Mozarabscy, Rycerze Świętego Grobu, Rycerze Bożego Ciała) – im starsze, tym bliżej monstrancji; za nimi władze regionalne i miejskie. Wielogodzinna procesja jest nie tylko wyrazem wiary, ale także przypomnieniem chrześcijańskich korzeni Hiszpanii, Toledo jest miastem trzech kultur: chrześcijańskiej, żydowskiej i arabskiej. W Hiszpanii procesje nie kończą świętowania, lokalne rady miejskie zwykle organizują fiesty, które trwają do późnych godzin nocnych, w przypadku Granady (Andaluzja) cały tydzień. We Włoszech Boże Ciało jest dniem roboczym. Inaczej jest w samym Rzymie, gdzie tradycję procesji w czwartkowy wieczór podtrzymują kolejni papieże. Uroczystość zaczyna się mszą papieską przed bazyliką katedralną na Lateranie, po niej rusza uroczysta procesja wzdłuż Via Merulana do bazyliki Santa Maria Maggiore, gdzie papież błogosławi eucharystią zgromadzonych wiernych i cały świat. Cieszy się ona sporym zainteresowaniem nie tylko miejscowych, ale także licznie przybyłych turystów i pielgrzymów. Mieszkańcy niewielkiego, włoskiego miasteczka Spello (Umbria), od kilku już wieków trasę procesji Bożego Ciała dekorują kwietnymi dywanami; wydarzenie to nosi nazwę infiorata (http://www.infioratespello.it/). Twórcy dywanów przygotowują się przez cały rok, jednak najwięcej pracy nadchodzi wraz z wiosną. W przeddzień Bożego Ciała zespoły tworzące dywany zbierają kwiaty i zioła, których płatki dzielą według kolorów, a następnie kruszą je tworząc budulec dywanów. Rozłożone na ulicy rysunki w ciągu nocy są wypełniane suszonymi płatkami kwiatów i ziół. Prace trwają do rana. Wzory dekoracji nigdy się nie powtarzają. Każdego roku układa się 60-65 dywanów o długości 12-15 metrów i powierzchni ponad 15 m² każdy. Większe place pokrywają dywany o powierzchni nawet 30-35 m². We Francji obchody Bożego Ciała również zostały przeniesione z czwartku na niedzielę, jednak w praktyce jest to niedziela nie różniąca się od innych, prócz odczytywania w kościołach tekstu Ewangelii odnoszącego się do ustanowienia Eucharystii. Podobnie jak Francja, tradycję procesji w Boże Ciało zarzuciły m.in. Holandia, Belgia, Anglia i USA. Paulina Bojko Źródło: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Collegium Historicum Poznań | |
Korzystamy z plików cookie tylko w stopniu niezbędnym do działania strony. Możesz je zablokować poprzez zmienę ustawień przeglądarki.
